Devşirme Sistemi Nedir ? - Devşirme Sisteminin Amacı ve Sonuçları Nedir ?

12 Ağustos 2021

Devşirme Sistemi Nedir ? - Devşirme Sisteminin Amacı ve Sonuçları Nedir ?

Devşirme Sistemi Nedir ? - Devşirme Sisteminin Amacı ve Sonuçları Nedir ? başlıklı bu konumuzda Doping Hafıza olarak size faydalı bilgiler sunmaya devam ediyoruz. Devşirme sistemi hakkında bilinmesi gereken her şeyi bu yazımızda bulabilirsiniz.

Devşirme Sistemi Nedir ?

Devşirme Sistemi Nedir ? Devşirme sistemi, bürokratik ve askeri amaçlarla uygulamaya konulan ve II.Murat zamanında sistemleşip kurumsallaşan bir Osman Devleti ürünüdür.

Hristiyan ailelerden ufak yaşta alınan çocukları, iyi bir eğitim sistemine tabi tutup, yetişme ve başarı derecelerine göre, devletin veya ordunun çeşitli kademelerinde görev verme esasına dayanır.
Sistemin özünde, Hristiyan küçük çocukların olmasının temel nedenlerinden biri; durumu olmayan ailelerden alınan çocuklara, iyi şartlarda eğitim ve yaşam olanağı sunup, devlete aidiyet ve sadakat oluşmasını sağlamaktır.

Aynı zamanda bir diğer sebebi ise, Osmanlı içinde güçlü ailelerin üyelerini, devletin üst kademelerine getitrmenin, ilerde bir rakip oluşturma ihtimalinin bulunmasıdır. Bu sebeple, devşirme sistemi ile kökünden kopartılan kişiler, devletin üst kademelerine gelmiştir.
Diğer tüm Avrupa monarşilerinde krallar sürekli farkl hanedanlıklaran çıkarken, devşirme sistemi ile Osmanlı Devleti diğer güçlü hanedanların önünü kesmiş ve 600 yıl boyunca aynı soy devleti yönetmiştir.

Devşirme sisteminin kökeni, Türk-İslam kültüründe yer alan savaş esirlerinden askeri alanda faydalanma geleneğine dayanmaktadır. Gulam sistemi olarak da adlandırılan bu sisteme, Osmanlı Devleti’nin ilk yıllarında ‘’Pençik Sistemi’’ de denilmiştir.

Devşirme Kuralları

I.Murat zamanı ortaya çıkan, II.Murat zamanı kurumsallaşan devşirme sisteminin de kendi içinde bazı kuralları vardır. Sürekli uygulanan değil, ihtiyaca ve bölgeye göre zaman zaman başvurulan bir yöntemdir.
Sistemde genellikle zorla alma yoktur. İyi eğitim ve yüksek mertebe vadeden bu sürece katılmak için çocukların aileleri de yoğun bir istek göstermiştir.

* Seçilen çocuklar 8-15 yaş arası erkek çocuklardır.

* Tek çocuğu aileden devşirme yapılamaz.

* İki çocuklu ailelerden, sadece bir çocuk devşirilebilir.

* Çok çocuklu ailelerden alım yapılacaksa, en sağlıklı ve güzel görünen seçilir.

* Anne babası olmayan çocuklar, çoban çocukları, kel ya da köse olanlar, aşırı uzun ya da kısa boylu olanlar seçilmez.

* Çoğunlukla Hırvat, Sırp, Bulgar, Arnavut, Rum ve Boşnak çocuklar devşirilirken, Yahudi, Çingene, Rus ve Gürci çocuklar alınmazdı.

Devşirme Sisteminin Amacı

Köle olarak değil, Kapıkulu olarak görülen bu çocuklar, belli bir eğitim sürecinden geçerlerdi.
Alınan çocuklardan bazıları saray işleri için ayrıldıktan sonra, geri kalanlar Anadolu ve Rumeli’deki ailelerin yanına gönderilirdi. Buralarda Türk ve İslam kültürü ile haşır neşir olmaları sağlanırdı.
Bir süre sonra İstanbul’a getirilen devşirmeler ‘’Acemi Oğlanlar Ocağı’’na başlatılırdı. Burada aldıkları eğitimlerden sonra ‘’Yeniçeri Ocağı’’na geçen devşirmeler, Kapıkulu olarak askeri sorumluluklarını yerine getirirdi.

Ayrıca Acemi Oğlanlar Ocağı’nda zeka ve yetenekleriyle ön plana çıkanlar, Enderun’a verilir ve devletin üst kademeleri için itina ile yetiştirilirlerdi.

Devşirme Sisteminin Sonuçları

Çandarlı Halil Paşa gibi çok önemli ailelerden gelen ve zamanla hanedanda hak iddia etme ihtimali bulunan kişileri engelleyen, liyakat üzerine, küçüklükten beri devlet adamı ya da asker olma amacı ile yetiştirilen insanları üst kademelere taşıyan bir sistemdir.

Pargalı İbrahim Paşa, Gedik Ahmet Paşa, Sokollu Mehmet Paşa, Köprülü Mehmet Paşa gibi çok önemli sadrazaların, devşirme olduğunu düşündüğümüzde, sistemin ne kadar iyi işlediğini daha net görebiliriz.

16.yüzyılla birlikte, devletin asker ihtiyacı artmış ve sadece devşirmeler değil, gönüllü olanlar da kısa bir eğitimle Yeniçeri yapılmaya başlanmış ve idari sistem bozulmaya başlamıştır. 18. yüzyılın ortalarında devşirme sistemi tamamen bırakılmıştır. Ordudaki liyakatsizlik giderek artmış ve sonunda 1826 yılında Yeniçeri Ocağı da kaldırılmıştır.

Devşirme Sistemi Nedir ? - Devşirme Sisteminin Amacı ve Sonuçları Nedir ? konularımızı tamamlamış olduk. Daha birçok konu hakkındaki eğitim paketlerimizi inceleyerek kendinizin veya çocuğunuzun eğitimi için güzel bir geleceğe ilk adımları atabilirsiniz.